تفاوت های پلیمر طبیعی و مصنوعی
پلیمر طبیعی و پلیمر مصنوعی در زندگی انسان ها دیده می شوند. پلیمرها، مصنوعی یا طبیعی هستند. این دو پلیمر نسبت به هم تفاوت هایی دارند.
پلیمر طبیعی
پلیمر طبیعی در اثر فرآیندهای طبیعی ایجاد می شود. در بدن انسان، گیاهان و حیوانات وجود دارد. پروتئین ها، اسیدهای آمینه، DNA, RNA همه پلیمر طبیعی هستند که در طبیعت و بدن جانداران وجود دارد. پشم، ابریشم، عسل نمونه هایی از پلیمر طبیعی است.
پلیمر مصنوعی
پلیمر مصنوعی در نتیجه فرایندهای شیمیایی درست می شوند. این نوع پلیمر توسط انسان در آزمایشگاه و کارخانجات تهیه می شوند. دانشمندان و مهندسین این مواد و محصولات را طراحی و تهیه می کنند. پلی اتیلن، تفلون، پلی اکریلیک، PVC نمونه ای از پلیمر مصنوعی هستند.
پلیمر طبیعی در طبیعت یافت می شود و مدام در حال تولید است. کربوهیدرات، نشاسته، پروتئین همگی پلیمر طبیعی هستند. پلیمر مصنوعی از طریق فرایندهای شیمیایی در آزمایشگاه ها و کارخانجات تولید می شوند. انواع لاستیک ها، نایلون، باکالیت، PVC، UPVC همگی نمونه های بارز این نوع پلیمر است.
نمونه های پلیمر طبیعی
پلیمر طبیعی در اثر فرایندهای طبیعی تولید می شود. این نوع پلیمر نه تنها مضر نبوده بلکه در خیلی از اوقات به عنوان ماده اولیه بسیاری از صنایع مواد غذایی، دارویی، استفاده می شود. به تازگی در کشورهای جهان اول به این نوع پلیمر مورد توجه قرار گرفته و پلیمر مصنوعی را در روند آرام از زندگی انسان حذف می کنند.
کشورهای جهان سوم و در حال توسعه هنوز به مرحله آگاهی کنار گذاشتن محصولات پلیمر مصنوعی نرسیده اند و به طبیعت و جامعه خود آسیب های خطرناک و مضری را وارد می کنند.
انواع پلیمر طبیعی
پلی ساکاریدها از ذرات پلی ساکارید درست می شوند. گالاکتوز، گلوکز، فروکتوز، از مهمترین پلیمرهای طبیعی به شمار می روند که در صنایع غذایی از آن ها استفاده می شود و این مواد در گیاهان و حیوانات یافت می شوند. کربوهیدرات گیاهی به صورت نشاسته و کربوهیدرات حیوانی به صورت گلیکوژن وجود دارد.
اسیدهای آمینه، پلی آمیدها، پلی پپتیدها، پلیمر طبیعی بوده و در بدن جانداران زنده یافت می شوند. DNA, RNA نمونه بارز پلی نوکلئوتیدها به شمار می روند. پکتین نمونه ای از پلیمر طبیعی است.
در واقع پلیمر طبیعی الهام بخش پلیمر مصنوعی بود. دانشمندان با مطالعه ساختار سلولی، مولکولی، و شیمیایی این مواد توانستند که پلیمر مصنوعی را طراحی و تهیه کنند که از برخی جهات به پلیمر طبیعی شبیه بود، هنوز راه حلی برای آسیب وارد نکردن پلیمر مصنوعی به زندگی بشریت توسط دانشمندان ارائه نشده است.
انواع پلیمر مصنوعی
نفت منشاء بسیاری از پلیمرهای مصنوعی بوده و برخی پلیمرهای مصنوعی از طلای سیاه بدست می آیند که در فرایند تولید بسیاری از مواد شیمیایی و پلیمری از آن ها استفاده می شود. برخی پلیمرهای مصنوعی از طریق چگالش بنام پلیمرهای چگالشی و برخی دیگر با پلیمریزاسیون بدست می آیند که عنوان پلیمرهای افزودنی شناخته می شوند.
برخی پلیمرهای مصنوعی به عنوان پلیمرهای آلی و معدنی طبقه بندی می شوند. پلیمرهای آلی از ذرات هیدروکربن ساخته شده اند و ذرات معدنی ماده اولیه، پلیمرهای معدنی هستند. پلی استایرن، تفلون، پلی اتیلن، پلی پروپیلن، از نمونه های این طبقه بندی محسوب می شوند.
مقایسه لاستیک طبیعی و مصنوعی
لاستیک را می توان در طبیعت یافت که همان شیره درختی است. این نوع لاستیک نوعی پلیمر بوده که از ذرات ایزوپرن ناخالص درست شده است. لاستیک با فراوری برخی مواد اولیه مانند ایزوپرن تهیه و ساخته می شود.
لاستیک طبیعی، چسبناک بوده و خیلی زود از بین می رود. با بیرون ریخته شدن مواد اولیه از بین می رود. با گوگرد می توان آن را به حالت ارتجاعی در آورد. با ترکیب مواد اولیه مختلف، لاستیک مصنوعی تهیه می شود.
خصوصیات و ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی این نوع لاستیک نسبت به لاستیک طبیعی بسیار متفاوت بوده و به همین دلیل است که حتی بعد از بین رفتن این ویژگی ها به سختی تجزیه می شود. تجزیه لاستیک مصنوعی برای انسان و طبیعت مضر است.
نحوه تولید لاستیک مصنوعی
زنجیره های پلی ایزوپرن منفرد طی فرایند شیمیایی (ولکانیزاسیون) به سایر زنجیره های پلی ایزوپرن متصل می شود و با این فرایند، در صنعت لاستیک سازی می توان بارها، این محصول مصنوعی را تهیه کرد. از گوگرد نیز استفاده می شود. روشی که در تولید لاستیک از آن استفاده می شود برگشت ناپذیر است.
در این فرایند مواد نرم و ارتجاعی در فرایندهای شیمیایی بهم متصل شده و در نتیجه مواد سخت تر و محکم تولید می شود. با این روش مواد چسبنده به مواد صاف و نرمی تبدیل می شوند و در نتیجه لاستیک هرگز به سطوح فلزی و پلاستیکی نمی چسبد.
نتیجه گیری
پلیمر طبیعی و پلیمر مصنوعی، در زندگی انسان ها دیده می شوند. پروتئین ها، اسیدهای آمینه، DNA, RNA نمونه هایی از پلیمر طبیعی بوده و از این مواد در بسیاری از صنایع غذایی، دارویی، پزشکی استفاده می شود و امروزه با روی آوردن انسان به طبیعت این مواد مورد توجه قرار گرفته اند.
پلیمر مصنوعی از نفت بدست آمده و در برخی مواقع به عنوان پلیمرهای آلی و معدنی طبقه بندی می شوند. این نوع پلیمر با ترکیب چندین ماده اولیه تهیه و طراحی می شود. برای زندگی بشری مضر بوده و به تدریج و با فرهنگ سازی که در کشورهای جهان اول شده به تدریج از زندگی انسانی کنار گذاشته می شود. امید است روزی در همه کشورهای جهان نیز این مواد به طور کلی از زندگی بشر حذف شوند.